Trước giai đoạn Brazil sở hữu bộ tứ R siêu đẳng của mình, với những Ronaldo, Rivaldo, Ronaldinho hay Roberto Carlos, Selecao cùng từng có được những lứa cầu thủ xuất chúng hiếm có. Giai đoạn đầu thập niên 80 của thế kỷ trước, đội tuyển này từng chứng kiến một thiên tài bóng đá chơi ở vị trí số 10. Cầu thủ đó không ai khác ngoài Zico, một huyền thoại nhưng lại không có duyên với những danh hiệu cao quý cùng tập thể tuyển Brazil
Xuất thân của huyền thoại Zico
Zico sinh vào ngày mùng 3 tháng 3 năm 1953, tại Rio de Janeiro – Thủ Đô của Brazil. Tên thật của ông là Arthur Antunes Coimbra, Zico chỉ là biệt danh thời kỳ còn thi đấu bóng đá. Zico xuất chúng tới mức từng được truyền thông xứ Samba tung hô là “Pele trắng” khi sở hữu những nét tương đồng với cách chơi của Vua Bóng Đá. Ông chơi ở vị trí tiền vệ tấn công, hay còn gọi là số 10 cổ điển. Điểm mạnh của Zico nằm ở khả năng sáng tạo, kỹ thuật cá nhân xuất sắc và nhãn quan chiến thuật đỉnh cao. Zico được biết đến là một trong những chân kiến tạo và ghi bàn tốt nhất mọi thời đại chứ không chỉ của riêng Brazil.

Thời niên thiếu, Zico không có được thể chất dồi dào, ông buộc phải tham gia một khóa huấn luyện nghiêm ngặt để có được những múi cơ rắn chắc và một cơ thể phù hợp hơn với môn thể thao vua. Giáo viên của ông là Jose Roberto Francalacci, với những bài tập khắc nghiệt đòi hỏi tình thần phải thực sự vững vàng. Đây cũng chính là nền tảng để Zico sau này có những bước tiến trong sự nghiệp quần đùi áo số của mình.
Giai đoạn từ năm 1971 đến 1972, Zico từng được đôn rất nhanh từ đội trẻ lên đội chuyên nghiệp. HLV Fleitas Solich tin vào tài năng và đã đề bạt cho cầu thủ này. Nhưng khi HLV người Uruguay rời đi, Zagallo lên nắm quyền và Zico lại trẻ lại với đội trẻ. Giai đoạn còn thi đấu cho đội trẻ Flamengo, Zico có được 81 bàn thắng trong 116 trận đấu và xứng đáng trở lại với đội hình 1 của CLB này.
Sự nghiệp đỉnh cao của Zico chính thức bắt đầu
Ông đã có tới 12 năm thi đấu cho CLB Flamengo, kể từ khi còn là một cầu bé. Từ khi có được suất lên với đội hình chính thức, vai trò của Zico luôn quan trọng bậc nhất. Chính chàng trai trẻ này thời điểm ấy đã trở thành đầu tàu và đưa CLB Brazil tiến tới những danh hiệu cao quý. Flamengo cùng Zico từng có được chức vô địch Copa Libertadores năm 1981, Intercontinental Cup và 4 danh hiệu VĐQG Brazil. Tại đây, Zico được cả thế giới biết đến là một cầu thủ kiến tạo đẳng cấp, thuận cả 2 chân và có thể tung ra những sút sút phạt cháy lưới đối thủ.
Sang đến tuổi 30, Zico chuyển tới nước Ý xa xôi và đầu quân cho Udinese trong 2 mùa giải từ năm 1983 đến 1985. Trong 39 lần ra sân ông đã ghi được 22 bàn thắng, vẫn đóng vai trò quan trọng nhưng không thể đưa đội bóng này tiến tới những đỉnh cao. Giai đoạn từ 1985 đổ về sau, Zico trở lại Flamengo trong 4 năm và sau đó dưỡng già tại Kashima Antlers – một đội bóng tới từ Nhật Bản. Đến năm 1994 thì ông chính thức giã từ sân cỏ.
Trên đội tuyển quốc gia, Zico có những trận đấu đầu tiên của mình tại vòng loại Nam Mỹ cho kỳ Olympic mùa hè năm 1972. Tại đây, ông đã chơi cả 5 trận đấu và có bàn thắng quan trọng ở lượt trận với Argentina. Mặc dù vậy, việc không được tham dự trận đấu tại Munich khiến ông bực tức, từng nói với cha rằng có thể từ bỏ bóng đá. Sau đó thì ông bỏ tập tại CLB Flamengo tầm 10 ngày, mãi về sau người anh trai mới thuyết phục được thành công Zico.

Tại kỳ World Cup năm 1978, Zico cùng tuyển Brazil đã cán đích ở vị trí thứ 3 chung cuộc. Tại Copa America sau đó 1 năm, ông cùng các đồng đội cũng chỉ về đích ở hạng ba. Đây cũng là 2 danh hiệu tập thể mà Zico có được trong giai đoạn thi đấu cho Selecao. Sau 71 lần ra sân cho đội tuyển quốc gia, Zico có được 48 bàn thắng và là cầu thủ có thành tích ghi bàn nhiều thứ 5 mọi thời đại của Selecao. Kể từ sau khi kết thúc sự nghiệp bóng đá 11 người, Zico chuyển sang bộ môn bóng đá bãi biển và đã có được 2 chức vô địch thế giới vào các năm 1995 và 1996. Ông chuyển sang con đường huấn luyện từ năm 1999.
Sự nghiệp huấn luyện viên của Zico
Zico chuyển sang công tác huấn luyện từ năm 1999 với đội bóng đầu tiên là Kashima Antlers. Nhìn chung thì sự nghiệp huấn luyện của ông thường không gắn bó quá lâu với một CLB, nhiều nhất cũng chỉ là 4 năm với vai trò giám đốc kỹ thuật. Trên cương vị là một người thuyền trưởng, số 10 năm nào của tuyển Brazil đã có được 1 chức vô địch Thổ Nhĩ Kỳ với Fenerbahce vào mùa 06-07, Siêu Cúp xứ Thổ đúng cuối mùa giải năm đó. Với CLB Bunyodkor, ông cũng đã có được danh hiệu VĐQG Uzbekistan và Cúp Quốc Gia. Tiếp đến là chức vô địch giải VĐQG Nga mùa 08-09 với CSKA Moscow và Siêu Cúp sau đó không lâu. Từ sau khi chia tay chức giám đốc kỹ thuật tại Kashima Antlers năm 2022, Zico đã chuyển sang vị trí tương đương tại CLB Perak tại Malaysia.

Zico là một trong những số 10 vĩ đại nhất của Brazil xuyên suốt chiều dài lịch sử. Sở hữu khả năng kiến tạo và tầm nhìn thiên tài, Zico luôn được nhắc đến như một bậc tiền bối xứng đáng nhất của Pele trong một khoảng thời gian dài. Mặc dù không giành được những danh hiệu cao quý trong màu áo đội tuyển quốc gia, những dấu ấn của ông là không thể phai nhòa với người hâm một xứ Samba. Người ta sẽ luôn nhớ về sự hào hoa của một số 10 tuyển Brazil những năm 80 của thế kỷ trước, những đường chuyền ma thuật và những bàn thắng để đời.